Perkutan coronar intervensjon

Utblokking av kransarterier (PCI)

PCI (utblokking) er en teknikk som brukes for å utvide trange områder i hjertets kransarterier. Behandlingen blir brukt ved Angina Pectoris og hjerteinfarkt.

Før

Dusj kvelden før, eller same morgon som undersøkinga, om tilstanden din tillèt det. Du kan ete små porsjonar til alle måltid før undersøkinga. Du må fjerne naglelakk og sminke og ta av klokke, ringer og smykke.

Du kan ta dei faste morgonmedisinane dine, unnateke:

diuretika (vassdrivande)
blodfortynnande medisinar som Marevan® og Klexane
metformin (diabetesmedisin)

På sjukehuset

Du får munnleg informasjon om undersøkinga. Gi oss beskjed om du tidlegare har reagert på kontrastvæske.
Vi måler blodtrykk og puls og tek EKG
Vi barberer handledd og lyske
Du får ein venekanyle i armen
Dersom du har nedsett nyrefunksjon, blir du forbehandla med intravenøs væske.
Du får tilbod om ein roande tablett
Du skal tisse før undersøkinga

Du blir køyrd til undersøkinga i seng eller rullestol, iført pasientskjorte og truse.

Du kan ta dei faste morgonmedisinane dine, unnateke:

diuretika (vassdrivande)
blodfortynnande medisinar som Marevan® og Klexane
metformin (diabetesmedisin)

På sjukehuset

Du får munnleg informasjon om undersøkinga. Gi oss beskjed om du tidlegare har reagert på kontrastvæske.
Vi måler blodtrykk og puls og tek EKG
Vi barberer handledd og lyske
Du får ein venekanyle i armen
Dersom du har nedsett nyrefunksjon, blir du forbehandla med intravenøs væske.
Du får tilbod om ein roande tablett
Du skal tisse før undersøkinga

Du blir køyrd til undersøkinga i seng eller rullestol, iført pasientskjorte og truse.

Under

Du får lokalbedøving ved innstikkstaden (lysken eller handleddet) før vi fører eit kateter opp gjennom pulsåra og til hjartet. Vi gir kontrastvæske gjennom kateteret, og forsnevringar i kransarteriane blir synlege på røntgenfilm.

Eit kateter med ballong blir ført opp til det tronge området i kransåra. Her blæs vi opp ballongen og utvidar området. For å halde kransarterien open, legg vi ofte inn ei forsterking, ein såkalla stent; eit metallgitter forma som ein sylinder.

Gjer det vondt?

Under inngrepet kan du merke forbigåande smerter og ubehag i armen når vi fører inn kateteret, og når vi blæs oppballongen for utblokking av åra. Du kan også oppleve varmesanseinntrykk når du får kontrastvæske. I sjeldne tilfelle kan du også merke kvalme, flimring for auga og rar smak i munnen. Nokon får brystsmerter og blir tungpusta. Ved innstikk i lysken kan du merke ubehag når stikkstaden blir lukka.

Du får smertestillande og roande middel ved behov.

PCI-behandling — Under inngrepet blir tilstanden din hele tiden overvåket. Foto: Jan Fredrik Frantzen, UNN

Gjer det vondt?

Du får smertestillande og roande middel ved behov.

Etter

Når du får lagt inn stent vil du få ein ekstra blodfortynnande medisin, Plavix® eller Brilique®, som skal hindre blodproppdanning i stenten. Denne medisinen skal du ta dagleg i eit visst tal månadar. Kor mange månadar, bestemmer legen.

Dette må du ta omsyn til etter inngrepet

Følg nøye med innstikkstaden. Meld frå om du merkar teikn til bløding, hevelse eller får smerter
Det er vanleg med blåmerke rundt innstikkstaden. Det kan også vere litt ømt dei første dagane
Hald bandasjen tørr
Du kan dusje som vanleg dagen etter undersøkinga. Skift bandasje for å unngå forureining av innstikkstaden
Ver varsam med løfting dei to første dagane, uansett innstikkstad
Ver varsam med fysisk aktivitet dei første to dagane etter innstikk i lysken
Kontakt fastlegen din dersom du opplever komplikasjonar eller problem etter at du er skriven ut

Når du kjem heim

Har du fått utført PCI (utblokking) i samband med hjarteinfarkt eller ustabil angina, er det vanleg med full eller delvis sjukmelding. Dette vurderer vi individuelt.

Vi tilrår at du ikkje køyrer bil dei to første dagane etter koronar angiografi/PCI.

Ved andre typar førarkort enn klasse B, gjeld eigne reglar om mellombels køyreforbod. Legen orienterer deg om dette.

Den fysiske belastinga av samleie er liten. Du kan ta opp att seksuallivet så snart du kjenner du er klar for det.

Det er normalt med kjenslemessige reaksjonar i samband med hjartesjukdom. Du kan oppleve angst, irritasjon eller generelt mismot. Tillat deg å vise kjensler. Frisk luft, dagslys, aktivitet og sosial kontakt hjelper ofte på humøret.

Det er viktig at du held deg i aktivitet på eiga hand når du har komme heim.

Har du fått utført PCI (utblokking) i samband med hjarteinfarkt eller ustabil angina, bør du unngå hard fysisk anstrenging dei første ei til to vekene. I denne perioden blir turgåing tilrådd i roleg tempo i relativt flatt terreng, du skal vere i stand til å prate medan du går. Unngå tunge aktivitetar som snømoking, grasklipping, vedhogst og liknande.

Det er svært gunstig for hjartet at du er fysisk aktiv. Det er mange måtar å oppnå dette på. Alt frå turar i skog og mark til hard intervalltrening på treningsstudio er nyttig.

Nokre av sjukehusa i landet har tilbod om opptrening til pasientar som har gått gjennom hjarteinfarkt og/eller PCI. Spør helsepersonell på sjukehuset ditt om kva tilbod som er tilgjengeleg. Dersom du ønskjer oppfølging av fysioterapeut etter utskriving, kan du sjølv ta direkte kontakt fysioterapeut der du bur. Du treng ikkje tilvising frå lege.

Vidare oppfølging etter eit hjarteinfarkt vil avhenge av tilbodet i nærområdet ditt.

Ved spørsmål om vidare oppfølging kan du ta kontakt med fastlegen din eller bruke kontaktinformasjonen du får på sjukehuset ved utskrivinga.

Dette må du ta omsyn til etter inngrepet

Følg nøye med innstikkstaden. Meld frå om du merkar teikn til bløding, hevelse eller får smerter
Det er vanleg med blåmerke rundt innstikkstaden. Det kan også vere litt ømt dei første dagane
Hald bandasjen tørr
Du kan dusje som vanleg dagen etter undersøkinga. Skift bandasje for å unngå forureining av innstikkstaden
Ver varsam med løfting dei to første dagane, uansett innstikkstad
Ver varsam med fysisk aktivitet dei første to dagane etter innstikk i lysken
Kontakt fastlegen din dersom du opplever komplikasjonar eller problem etter at du er skriven ut